Ολοκληρώθηκε, με εξαιρετική επιτυχία, το 3ο Παγκρήτιο Μελισσοκομικό Συνέδριο

Ολοκληρώθηκε, με εξαιρετική επιτυχία, το 3^ο Παγκρήτιο Μελισσοκομικό Συνέδριο που διοργανώθηκε στο Ρέθυμνο στις 3 Μαρτίου  2012 με θέμα «Πρόταση ΠΟΠ για το Κρητικό μέλι». Την ευθύνη της διοργάνωσης είχαν ο Ενιαίος Φορέας Μελισσοκόμων Κρήτης και η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης, με τη μεγάλη στήριξη του δήμου Ρεθύμνης.

Όπως είναι γνωστό, η συνάντηση αυτή των μελισσοκόμων αποτελεί συνέχεια  του 2^ου Παγκρήτιου Συνεδρίου της Ιεράπετρας του Οκτωβρίου του 2010, στο οποίο είχε αποφασιστεί η έναρξη των διαδικασιών για την ταυτοποίηση του κρητικού μελιού. Μια συνέχεια για την οποία ο Ενιαίος Φορέας Μελισσοκόμων του νησιού, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μελισσοκομίας του Α.Π.Θ, υπό την καθοδήγηση του κ. Ανδρέα Θρασυβούλου, είχε καταβάλλει κάθε προσπάθεια για επιτυχή έκβαση των στόχων του.

Για το λόγο αυτό, το 3^ο Παγκρήτιο Μελισσοκομικό Συνέδριο αποτελεί σταθμό για τη μελισσοκομία του νησιού.  Μετά από πολλά χρόνια και έπειτα από την ανεπιτυχή προσπάθεια του 1993, οι μελισσοκόμοι του νησιού αποφάσισαν ‘’να φορέσει το μέλι τους τα καλά του’’ και να πάρει ταυτότητα. Με τη βοήθεια των εργαστηριακών δεδομένων και την πλειοψηφική συνέναιση των μελισσοκόμων, πάρθηκε  απόφαση η «Πρόταση ΠΟΠ για το Κρητικό μέλι» να γίνει πραγματικότητα, με   την κατάθεση φακέλου ΠΟΠ.

 Η συμμετοχή περισσότερων από 300 ατόμων στην αίθουσα, απέδειξε, όχι μόνο το μεγάλο ενδιαφέρον για την κρητική μελισσοκομία, αλλά  και την έκφραση αγωνίας των μελισσοκόμων για το προϊόν τους. Ένα προϊόν, που οι σύγχρονες συνθήκες προώθησης στην αγορά και κατανάλωσης, επιβάλουν τη λήψη αναγκαίων μέτρων, ιδιαίτερα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε.

Σ΄ αυτό αναφέρθηκαν, μάλιστα, και οι χαιρετισμοί που απεύθυναν η  αντιπεριφερειάρχης κ. Βρέντζου,  ο Δήμαρχος Ρεθύμνου, ο Πρόεδρος του ΤΕΙ Κρήτης, καθώς και ο Πρόεδρος της Ο.Μ.Σ.Ε με επιστολή του. Το ίδιο τόνισε και ο κ. Σαββάκης Κων/νος, πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Ανατολικής Κρήτης και πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συν/μού Ηρακλείου. Ο ίδιος μάλιστα πρότεινε να τιμηθεί με τη θέση του επίτιμου μέλους των φορέων που εκπροσωπεί, ο κ. Θρασυβούλου Ανδρέας, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη συνεισφορά του στη μελισσοκομία της Κρήτης.

Tα θέματα που απασχόλησαν το Συνέδριο κατά σειρά,  αφορούσαν τις παρακάτω βασικές ενότητες:

α) Ιστορικά στοιχεία για την παραδοσιακή εξάσκηση της μελισσοκομίας στην Κρήτη

β) Μελισσοκομική χλωρίδα της Κρήτης

γ) Η μελισσοκομία στην Κρήτη σήμερα. Στατιστικές, προοπτικές και προβλήματα

ε) Το κρητικό μέλι –Προοπτικές κατάθεσης φακέλου διεκδίκησης Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) για το κρητικό μέλι

στ) Προϊόντα ΠΟΠ. Αναγκαιότητα και προβληματισμοί.

Αρχικά, με την ομιλία της αρχαιολόγου κ. Λίπα Βάσως, δόθηκαν τεκμηριωμένα στοιχεία για την εξάσκηση της μελισσοκομίας στο νησί από την προμινωική  εποχή. Κάνοντας αυτό το ταξίδι στο παρελθόν, έγινε απόλυτα καταννοητή η παρουσία της μέλισσας στη ζωή των προγόνων μας, με σημασία όχι μόνο οικονομική, αφού αυτή ήταν  σύμβολο εργατικότητας, πλούτου, αγάπης για τη φύση, άλλά και θεότητα, ιέρεια και νύμφη . Από την άλλη πλευρά, το μέλι ήταν αγαθό πολύτιμο, άξιο δώρο προς  θεούς και ανθρώπους, φάρμακο.

Συνεχίζοντας, ο κ. Μαυρουπλάκης Μανόλης, πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Λασιθίου, οδήγησε τους συνέδρους  στις" μελισσοκομικές διαδρομές στην Κρήτη΄΄. Μια βόλτα με στοιχεία ρομαντισμού, αναπολώντας τα παλιά, πλάι στους τότε μελισσοκόμους, με τις ιδιαίτερες δυσκολίες της εποχής στην εξάσκηση της μελισσοκομίας, λόγω έλλειψης των τεχνικών μέσων. Παρόλα αυτά, ήταν μια βόλτα ωραία, ωφέλιμη και διδακτική, διότι υπενθύμισε την αγάπη του Κρητικού για τη μέλισσα. Την  αγάπη που ενέπνευσε τις μετέπειτα γενιές να ασχοληθούν με τη τέχνη της μελισσοκομίας και να συνεχίζουν να περιδιαβαίνουν στα ίδια αυτά μέρη φροντίζοντας τα μελίσσια τους.

Αυτά τα μελίσσια που έχουν το μεγάλο προνόμιο να αναπτύσσονται αξιοποιώντας μια ξεχωριστή μελισσοκομική χλωρίδα, με 215 ενδημικά φυτά, όπως είναι η κρητική. Στην ομιλία της για αυτή τη χλωρίδα η κ. Βασαρμιδάκη Μαρία, δρ. γεωπονίας- εντομολόγος,  τόνισε την ιδιαίτερότητα των ενδημικών φυτών του νησιού στην απόδοση  μοναδικών μελισσοκομικών προϊόντων στον καταναλωτή. Προϊόντων που διακρίνονται για την ποιότητα και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους χάρη σε αυτά τα φυτά, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για την προστασία τους, την καλλιέργεια και τη διάδοσή τους. Εξάλλου, η μελισσοκομική χλωρίδα της κρήτης έχει βοηθήσει σε μεγάλο μέρος και στην ανάπτυξη της μελισσοκομίας στο νησί, δίνοντας τη ξεχωριστή ταυτότητα στο κρητικό μέλι.

Μια ανάπτυξη που συνεχίζεται με πολλά προβλήματα, αλλά και με αρκετές προοπτικές. Όπως σημείωσε στην ομιλία του ο κ. Ισαακίδης Δημοσθένης, γεωπόνος, επόπτης μελισσοκομίας στο Μελισσοκομικό Κέντρο Κρήτης, οι μελισσοκόμοι στην Κρήτη ανέρχονται στους 2600, με αριθμό κατεχόμενων κυψελών 270.000, γεγονός που αποδεικνύει το ενδιαφέρον για τη μέλισσα. Ένα ενδιαφέρον, όμως, που καθιστά, ολοένα και περισσότερο, μελισσοκομικά κορεσμένο το νησί, με 33 κυψ/τ.χλμ, ενώ, ταυτόχρονα, δεν φαίνεται να υπάρχει ιδιαίτερη παραγωγή των άλλων προϊόντων κυψέλης, πέρα του μελιού. Επιπλέον, η διάθεση του παραγόμενου μελιού, παρά τα μοναδικά οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά, είναι προβληματική, λόγω της ελλιπούς τυποποίησης, με αποτέλεσμα οικονομικές απώλειες για τον παραγωγό. Η κατάσταση αυτή επιβάλλει ως προτεραιότητα την ταυτοποίηση του κρητικού μελιού, την τυποποίησή του και προώθηση στην αγορά μέσω ομάδων παραγωγών που θα συνεργάζονται αρμονικά, καθως και τη στροφή σε όλα τα μελισσοκομικά προϊόντα.

Οι δυο τελευταίες ομιλίες του Συνεδρίου, οι οποίες ήταν σαφώς οι βασικότερες,  έγιναν από τον καθηγητή κ. Ανδρέα Θρασυβούλου και αφορούσαν την ταυτοποίηση του κρητικού μελιού και την κατάθεση φακέλου Π.Ο.Π.

Στην πρώτη ομιλία έγινε αναφορά στην έννοια του προϊόντος Π.Ο.Π, την αναγκαιότητα θέσπισής του και τη νομοθεσία που το διέπει. Έτσι, δόθηκε η δυνατότητα στον κάθε σύνεδρο να ενημερωθεί και να κατανοήσει την έννοια της ταυτοποίησης και πιστοποίησης. Ο κ. Καθηγητής σημείωσε τα οφέλη που θα έχει ο μελισσοκόμος με τη νομοθετική αναγνώριση των χαρακτηριστικών του κρητικού μελιού, αφού αυτό θα προστατευθεί από τις απομιμήσεις και τις προσμείξεις, ενώ η ανάδειξη της μοναδικής του ποιότητας θα αυξήσει την προτίμηση του καταναλωτή. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Θρασυβούλου δε παρέλειψε να τονίσει ότι οι μελισσοκόμοι  θα πρέπει να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις παραγωγής, συσκευασίας και διάθεσης μελιού Π.Ο.Π. Θα πρέπει, δηλαδή, να δεχτούν τη τήρηση των υψηλών ποιοτικών κριτηρίων και να πράττουν ανάλογα κατά την εξάσκηση της μελισσοκομίας, γεγονός όμως, που θα τους ωθήσει σε κινήσεις οργάνωσης και συνεργασίας.

Συνεχίζοντας με τη δεύτερη ομιλία του, ο κ. Θρασυβούλου απάντησε ουσιαστικά στο αίτημα διερεύνησης της δυνατότητας κατάθεσης φακέλου για ταυτοποίηση του πευκοθυμαρόμελου και πευκόμελου Κρήτης και την κατοχύρωσή τους ως Π.Ο.Π, όπως ζητήθηκε με το ερωτηματολόγιο ή «μελισσοψήφισμα» του 2^ου Παγκρήτιου Μελισσοκομικού Συνεδρίου. Τα εργαστηριακά δεδομένα αναλύσεων δειγμάτων μελιού από το Εργαστήριο Μελισσοκομίας- Σιροτροφίας του Α.Π.Θ, όλων των προηγουμένων χρόνων, καθώς και αυτών που στάλθηκαν συγκεκριμένα για το σκοπό αυτό, μετά από το συνέδριο, τον Οκτώβρη του 2010, συμφωνούν στη δυνατότητα κατάθεσης του παραπάνω φακέλου. Αυτό που απομένει είναι να καθοριστούν τα όρια των ποιοτικών κριτηρίων και να γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες σύνταξης του φακέλου, μετά από συνεργασία των αρμόδιων φορέων. Επίσης, θα πρέπει να δοθεί η ονομασία στο μέλι για το οποίο θα ζητηθεί η ταυτοποίηση.

Κατόπιν, για άλλη μια φορά, όπως και στο συνέδριο της Ιεράπετρας, ο κ. Θρασυβούλου έδωσε  προς διανομή  ερωτηματολόγιο, ώστε να εκφράσουν άποψη ελεύθερα οι σύνεδροι-μελισσοκόμοι. Από το ερωτηματολόγιο αυτό θα ληφθούν πληροφορίες για  τις προτιμήσεις των μελισσοκόμων σχετικά με τα ποιοτικά κριτήρια που θα περιγράφουν το μέλι Π.Ο.Π, τις προτεινόμενες ονομασίες, καθώς και χρήσιμα στοιχεία για την εξάσκηση της μελισσοκομίας στο νησί, όπως π.χ περιοχές ξεχειμωνιάσματος και μετακίνησης μελισσών, ανθοφορίες, χρονικά διαστήματα που προβαίνουν στις αντίστοιχες ενέργειες οι μελισσοκόμοι, στοιχεία χρήσιμα για τους φορείς που θα καταθέσουν το φάκελο.

Με τις παραπάνω ομιλίες και τη διανομή του ερωτηματολογίου τελείωσαν οι εργασίες του  3^ου Παγκρήτιου Μελισσοκομικού Συνεδρίου. Ενός συνεδρίου που αποτελεί πια σταθμό για την μελισσοκομία του νησιού, όπως τόνισε ο κ .Μπιρλιράκης Νικόλαος, (πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Ρεθύμνου), ως βασικότερος διοργανωτής,  κλείνοντας τις εργασίες, διότι οριστικοποιήθηκαν οι προδιαγραφές του κρητικού πευκοθυμαρόμελου και πευκόμελου. Ένα σταθμό που δε θα μπορούσε, βέβαια, να πραγματοποιηθεί χωρίς τη συνεργασία όλως όσων αγάπησαν, πίστευσαν και εργάστηκαν ανιδιοτελώς για να συγκεντρωθούν οι απαραίτητες εκείνες πληροφορίες υποβολής του φακέλου ΠΟΠ μελιού Κρήτης. Στη λήξη του Συνεδρίου ο κ. Μπιρλιράκης απένειμε τιμητικό δώρο στον κ. Θρασυβούλου ως ελάχιστη έκφραση σεβασμού στην προσφορά του κρητική μελισσοκομία..

Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά το κρητικό μέλι θα φορέσει επιτέλους τα καλά του και θα αποκτήσει όνομα, με τη συνεργασία όλων των φορέων, ανταποκρινόμενοι στο  πάγιο αίτημα του κρητικού μελισσοκόμου.

Συνοπτικά, τα συμπεράσματα του Ενιαίου Φορέα Μελισσοκόμων Κρήτης μετά το πέρας του συνεδρίου είναι ότι:

α) Έχουν οριστικοποιηθεί οι προδιαγραφές του ΠΟΠ που απαιτούνται από την νομοθεσία και θα διασφαλίσουν τα κρητικά μέλια.

β) Τα κριτήρια και οι προδιαγραφές για το κρητικό μέλι πρέπει να είναι αυστηρά και να υπογραμμίζουν την ανώτερη ποιότητα του.

γ) η συντριπτική πλειοψηφία του μελισσοκομικού κόσμου επιθυμεί  ολοκλήρωση και κατάθεση του Φακέλου  Π.Ο.Π σύντομα.

δ) Eχουν συγκεντρωθεί οι απαραίτητες πληροφορίες (ιστορικά στοιχεία, στατιστικά, γεωγραφικά δεδομένα, μελισσοκομικής χλωρίδας, φυσικοχημικά, μικροσκοπικά, οργανοληπτικά χαρ/κά μελιών, κ.ά) για την υποβολή του φακέλου καταχώρησης του κρητικού μελιού για προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης.

δ) Ο Ενιαίος Φορέας Μελισσοκόμων δεσμεύεται, μετά από σχετική διαβούλευση των μελών που τον απαρτίζουν, να προβεί το συντομότερο σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες σε συνεργασία με το ΑΠΘ, το ΜΑΙΧ, το Μελισσοκομικό Κέντρο και άλλους φορείς στην υποβολή του  φακέλου ΠΟΠ μελιού Κρήτης.